Ngập Đồng Tháp Mười
Sáng sớm cuối tháng 9, cụ Mười (64 tuổi, ngụ thị trấn Tân Lập, huyện Tân Thạnh, tỉnh Long An) chạy xe máy đến chợ cách nhà hai km. Một lúc sau, anh ta quay lại với mớ vừng nhỏ, lắc đầu nói: “Tôi sống ở vùng lũ cả đời, cá ở đó nấu cơm mà năm nay phải ra chợ mua, giờ thấy đời lắm rồi. Lạ thật. ”.
Gần nhà anh, giàn cá bằng sắt, cột bê tông nhà hàng xóm vừa đầu tư 13 triệu đồng. Họ bịt mũi từ trưa hôm trước, kéo cá đục ra kiểm tra, khoảng hai ký rô phi, rô phi, cá trê, rồi rửa kính. Vào mùa lũ, mực nước sông thấp hơn bờ kè bên ngoài hơn một mét. Bên trong đê, ruộng lúa vừa thu hoạch, mặt đất nứt nẻ do nắng nóng.
Chi phí xây dựng hơn 13 triệu đồng, thức trắng đêm hai vợ chồng chỉ câu được gần 2 kg cá. Ảnh: Hoàng Nam.
Mười người già còn nhớ cách đây khoảng 10, 20 năm, cánh đồng này năm nào cũng bị lũ, sáng trắng cả cánh đồng. Giữa cánh đồng, chiếc xuồng ba lá lướt dữ dội, lay động người hái hoa súng, bông hẹ, bông điên điển cười … Dưới nước, con chồn cái đuôi cơ bắp là gì? Mã trò chơi không ngừng biến hóa. Tăng lên, trở thành nơi cư trú lý tưởng cho Anaba, cephalopods, cá trê và cá lóc. Nó cũng yêu cầu 5-7 giạ. Con cá khỏe chỉ cần kéo lưới 20m hai phân rưỡi, nửa tiếng sau không kéo lên được, chỉ chọn một ít ăn, còn lại cho lợn mắm hoặc nấu chín. — Trong ký ức của ông cụ, lũ đầu nguồn lũ về, cá trong ao ngập nhiều hơn nên trong kênh vẫn còn cá có móng. Ngàn gái điếm ngồi trên mũi thuyền treo mồi chuối, sâu trước lưng cắn cá kéo vật nổi, chỉ chọn người to, người nhỏ. Ở cửa sông, mái dài 4-5 m, đường kính 2,5 m, có khi lên đến hàng trăm kg cá tra. Nếu mái che hơi cũ thì phải dỡ bỏ vì không còn chỗ chứa. Cá vỡ ra, mọi người cầm gậy gỗ đi dọc bờ ruộng, dọn sạch cỏ dại, hoa súng và gom ở các góc ruộng. Ngoài việc giữ phù sa trên ruộng, tảo và hoa loa kèn vẫn sẽ là phân xanh của đất trong vụ thu hoạch sau. Những năm này đất đai màu mỡ, mầm bệnh, cỏ dại bị lũ cuốn trôi nên người dân hầu như không sử dụng phân, thuốc hóa học.
Ông già cách đó gần mười một cây số, ông Nan Ming, người gầy và thấp, bảo con trai để xe máy trước cửa nhà ven kênh Ngàn Bảy. Ngôi nhà cấp 4 này được xây tường gạch kiên cố, phía trước là con đường rộng gần 3m được trải bê tông hai chân. -3 mét nước. Nơi có ngôi nhà vững chãi là cái chòi lá, mỗi lần đi giăng lưới tôi lại treo ở đó. “Giọng Nan Min run run, chỉ ra khoảng sân gạch trước nhà. Người khác, nói với con trai ông. Người đàn ông 62 tuổi này vội đốt điếu thuốc, im lặng, ánh mắt ngập tràn, ký ức về trận lũ năm xưa chợt ùa về. Thảm họa.-Lão nông Năm Minh mùa này sinh được hai con thì vợ chết, ngập lụt, nghĩa trang phải chờ nước rút Ảnh: Hoàng Nam. – Nam Minh tên thật là Danh Văn Minh, gốc Khmer Người Khmer Trà Vinh, cả gia đình lưu vong ở Long An, Cần Đước khi ông còn nhỏ, 20 tuổi, nhà đông con, cơm không đủ tẻ, Năm Minh rời quê hương đi. Tấn Thành ở nhờ nhà người quen thuê làm đồ đạc, anh nhớ rất rõ ngày đầu tiên về quê năm 1978, cũng là mùa lũ lịch sử. Cả trăm ha ruộng ngập trong nước, Minh và hàng nghìn gia đình phải ăn cơm manh áo hấp, hai người trở về dương gian, chặt tre bên sông, cho chủ đất đắp thành tiểu ngạch. Nhà gỗ sống ở đó, mấy năm nữa sinh ra ba đứa nhỏ, xa đồng ruộng nước rực rỡ, đội nông dân nhanh chóng thương lượng, rời ruộng, đưa máy lên thuyền, nổ máy. Chạy hết tốc lực.
Minh về nhà không kịp vì ca bin bị ngập nước, chắc phải nhờ hàng xóm dùng những thân cây tre kê đỡ chiếc giường nhỏ trên mực nước lũ làm nơi trú ngụ cho vợ con trong vùng. Hàng trăm ha lúa đã chín, ao cá ven biển trũng cũng chìm trong biển nước Người và vật nuôiPhải ở trên gác xép trên mặt đất cho đến khi có linh hồn nước. Một số nhà nằm ở vùng trũng, nước dâng cao phải khoét tường mới vào được nhà, sinh hoạt hàng ngày đều phải dùng ca nô. , Nhặt những bông lúa ngập trong nước bằng cọc tre, chúng đổi màu và có mùi khô. Minh làm quan tài cho bọn trẻ từ những tấm gỗ ghép lại. Năm đó bốn phía chỉ thấy bạch quang chạy về cuối chân trời. Minh ứa nước mắt không nhấc nổi đất, xéo thân tre để tạm quan tài. Gần một tháng sau khi lũ rút, hai đứa con của chị mới được chôn cất đàng hoàng. thóc. Những người giăng câu, giăng lưới đánh cá ở các nước / vùng khác không hiểu phong tục này, trên vùng đồng bằng ngập nước, đêm mưa, họ đi theo ánh sáng. Nam Minh kể, khi chúng tôi đến nơi đặt quan tài lạnh toát cả chân tay, nhìn chằm chằm về hướng đối diện.
Năm năm sau ngày mất, vào một buổi sáng mùa lũ năm 1996, Nam Minh cùng một nhóm người lao động trở về sau gần một tháng ở xứ lạ, ghé chợ mua gạo và muối bột cho vợ con. Tàu vừa vào chợ, từ xa có người quen biết được tin dữ. Khi đến gần nhà, Minh nhìn thấy chiếc ca nô của người hàng xóm đang lững thững trên chiếc ca nô ở đằng xa, điều này đã cho anh ta một thông tin đáng ngờ. Anh ta đã gục ngã.
Một buổi chiều, khi đang bơi xuồng đi thăm người quen, vợ Minh đột ngột đổ bệnh. Đến nơi “khỉ ho cò gáy”, thiếu thuốc, chị đành bỏ mạng trên chiếc thuyền ba lá giữa biển. Ngoài chiếc giường, căn nhà gỗ của hai vợ chồng là nơi ăn ngủ, trống rỗng. Hàng xóm thấy vậy, mỗi người góp nửa tấm ván nằm để anh đưa quan tài vợ đi. Không có chỗ để phi tang, Minh bỏ quan tài xuống xuồng rồi buộc dây vào chòi. Những ngày sau, lũ rút, anh chở xác vợ lên đồi cao của một người quen cách đó ba cây số chôn cất. Đồng bằng sông Cửu Long đã bị ảnh hưởng bởi lũ lụt trong một thời gian dài. Trong 20 năm qua, miền Tây đã trải qua một số trận lũ lớn như 2000, 2001, 2002 và 2011. Trong số đó, trận lũ năm 2000 là trận lũ lịch sử lớn nhất trong vòng 70 năm qua. Đỉnh Tân Châu (An Giang) cao 4,78 m, cao hơn các đỉnh lịch sử năm 1978 và 1996 từ 30 đến 50 cm.
Trận lũ lụt năm 2000 đã ảnh hưởng đến 8 tỉnh trên sông Mekong, 481 người chết, giá nhà bị thu hoạch gần 4 nghìn tỷ đồng. Tại Long An, lũ lụt đã gây ngập lụt và tổng thiệt hại về lúa lên tới 75.000 ha. 600.000 người mất nhà cửa của họ; hàng trăm trường học, dặm đường và cầu đã bị phá hủy; 78 người chết, tổng thiệt hại vượt quá 670 tỷ đồng. . Do không có hệ thống đê bao, sông ngòi, kênh rạch, đường sá đi lại không thể phân biệt được vào mỗi mùa lũ và bị nước biển bao vây. Mọi hoạt động, sinh hoạt của con người đều được thực hiện trên ca nô.
Trong những năm này, khi mùa lũ đến, các cơ quan chức năng có trách nhiệm gác lại mọi hoạt động khác và ưu tiên kiểm soát lũ. “Lúc đó tôm cá nhiều lắm nhưng hàng trăm người chết mỗi năm, đa số là trẻ em. Sau lũ, nhà cửa, đường sá bị phá hủy, phải vất vả lắm mới khắc phục được”, anh Ruan Bi, thư tỉnh Long An. Nói.
Từ năm 2000, tỉnh Long An và nhiều tỉnh miền Tây khác đã bắt đầu đầu tư vào các khu dân cư và đường giao thông vùng lũ để người dân sinh sống. Mấy tháng trời lênh đênh trên dòng nước đã giúp cuộc sống ổn định.
Trong trận lụt lịch sử năm 2000, người dân chèo xuồng quanh chợ ở thị trấn Mộ Hoa (nay là thị xã Kiến Tường, thành phố Trường An). Ảnh: Lam Chiểu .—— Trong cuốn sách “Những ngày cuối cùng của sông Mekong lớn”, Giám đốc Chương trình Đông Nam Á của Trung tâm Nghiên cứu Brian Eyler-Featnson (Mỹ) đã chỉ ra rằng Ủy hội sông Mekong đã quyết tâm vào năm 2017 Thiệt hại hàng năm do lũ lụt gây ra cho vùng đồng bằng khoảng 60-70 triệu đô la Mỹ, mùa lũ cũng mang lại doanh thu khoảng 80-10 tỷ đô la Mỹ. Phù sa từ lũ sông hàng năm là dạng cơ bản của đồng bằng sông Cửu Long.
“Trong 3000 năm qua, sông Mekong đã vận chuyển khoảng 150 triệu tấn trầm tích qua hệ thống này mỗi năm. Hệ thống của nó đã đạt đến điểm này”, Brian Eyler viết. Tác giả cũng nói rằng nếu không có trầm tích, đất đai của đồng bằng sẽ sụp đổ trong các điều kiện tự nhiên, và tình hình sẽ xấu đi nhanh chóng với việc sử dụng quá mức nước ngầm và mực nước biển dâng cao. -Nam Minh không giỏi về số lượng và điềuThùng rác này. Sau một mùa lũ buồn, ông cùng các con đi xứ khác. Nơi ở mới của anh cách đó hơn chục cây số, có đê bao, năm nào người ta cũng trồng được ba vụ. Ông gia nhập hàng ngũ của một phụ nữ địa phương và có bốn người con.
Gia đình anh chiếm diện tích 6.000m2 sau nhiều năm hoạt động hết công suất, do lũ lụt ngắn ngày nên không có nguồn cung cấp phù sa. Về lâu dài, phải tăng cường đầu tư vào phân bón và hóa chất. Do đó, không có mùa giải phụ. Bờ kè cao ngăn lũ, nay nước không còn chảy ngược trở thành “pháo đài”. Để câu cá, không thể ăn cá vược. Bây giờ, phân phối thuốc quá tệ, nước chưa về, kiến, cá tuyệt chủng, con cháu cũng lần lượt bỏ xứ ra đi ”, ông Nan Ming giọng xót xa – >> Ảnh: Lũ nhiều năm Đồng bằng sông Cửu Long-Hoàng Nam